| منطق نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی چین) |
| کد مقاله : 1081-IFPOLICY (R2) |
| نویسندگان |
|
محمدجواد سلطانی گیشینی * دانشگاه شهید باهنر کرمان |
| چکیده مقاله |
| انقلاب اسلامی نقطه‌ی عطفی در تغییر جایگاه غرب در سیاست خارجی ایران بود. اگرچه برخی پژوهش‌ها نگاه به شرق را نتیجه فشار ساختار نظام بین‌الملل یا چیرگی نگاه ایدئولوژیک بر سیاستمداران ایرانی می‌دانند، اما هدف این مقاله تبیین راه میانه‌ای در ارتباط با عقلانیت چرایی نگاه به شرق است که در دولت سیزدهم برجسته است. این مقاله با استفاده از داده‌های اسنادی، کتابخانه‌ای و روش استنتاج علّی مبتنی بر مدل زوال هژمونی، این سوال را مطرح می‌کند که چه عواملی جایگاه قدرت‌های شرقی در سیاست خارجی ایران را دچار تحول کرده است؟ با اتخاذ مدل مزبور این فرضیه می‌شود که جدای از نگاه ایدئولوژیک، ساختار نظام بین‌الملل در این تغییر جایگاهی ایجابی پیدا کرده که با تاثیر بر مولفه‌های منطقه‌ای، ضرورت نگاه به شرق را توجیه می‌کند. بنابراین افزایش نقش چین در تحولات جهانی و غرب آسیا و تعامل بیشتر با کشورهای این منطقه در کنار کاهش حضور فیزیکی ایالات متحده، سبب شده است سیاست‌گذاران ایران فراتر از مؤلفه‌های ایدئولوژیک و فشار ساختاری از نوع سلبی، نگاه به شرق را مورد توجه قرار دهند که در این بین مولفه منطقه‌ای نیز موثر است و نگاه به شرق دیگر صرفا مولفه‌ای محدود به طیف اصول‌گرا در سیاست خارجی ایران نخواهد ماند. |
| کلیدواژه ها |
| زوال هژمونی، سیاست خارجی، نگاه به شرق، چین، ایران، دولت سیزدهم |
| وضعیت: پذیرفته شده |